HomeHistoriaKamakura - ... - Tokugawa

    Okres Kamakura, jak określa się czasy shogunatu Yorimoto, upłynął pod znakiem bushidô - kodeksu samurajów, czyi japońskich rycerzy.W 1213 roku władzę przejął z rąk rodu Minamoto ród Hojo, z którego pochodziła żona Yoritomo. Występując w charakterze regentów shoguna, przedstawiciele rodu Hojo sprawowali władzę wojskową w Kamakurze do roku 1333. W okresie tym doszło do dwukrotnej inwazji Mongołów na północną część Kiusiu - po raz pierwszy w 1274 roku i powtórnie w 1281 roku. Pomimo słabszego uzbrojenia, wojownicy japońscy skutecznie odparli atak najeźdźców i powstrzymali ich od wdarcia się w głąb kraju. Po zniszczeniu floty Mongołów przez tajfuny, które dały im się we znaki przy obu próbach inwazji, najeźdźcy wycofali się z Japonii. Po krótkotrwałej restauracji władzy cesarskiej, mającej miejsce w latach 1333-1338, ród Ashikaga utworzył nowy rząd wojskowy w Muromachi, Kioto. W okresie Muromachi trwającym ponad dwieście lat, od 1338 do 1573roku, surowe reguły rycerski bushidô znalazły wyraz w twórczości artystycznej i praktykach religijnych, pozostawiając niezatarty ślad w sztuce japońskiej, którą po dziś dzień cechuje klasyczna powściągliwość i prostota. Po dwustu latach panowania shogunat w Muromachi stanął w obliczu narastającego oporu ze strony konkurencyjnych klanów z innych części kraju.
     Pod koniec XVI wieku Japonię trawiły wojny domowe, prowadzone przez żądnych władzy prowincjonalnych wielmożów. Ład przywrócił dopiero wybitny generał, Toyotomi Hideyoshi, w 1590 roku. W 1592 i 1597 roku dokonał on inwazji na Koreę, zakończonych fiaskiem w wyniku oporu stawianego przez Koreańczyków i Chińczyków. Podjęte przez generała Hideyoshi dzieło pacyfikacji i zjednoczenia Japonii utrwalił Tokugawa Ieyasu, założyciel shogunatu Tokugawa. W tym właśnie przejściowym okresie wojen domowych zbudowano wiele najsłynniejszych zamków japońskich. Zapewniwszy sobie pozycję faktycznego władcy całej Japonii, w 1603 roku Ieyasu założył shogunat w Edo, późniejszym Tokio. Był to poważny punkt zwrotny w historii Japonii. Ieyasu ramy kształtujące niemal wszystkie elementy życia narodu, a zwłaszcza jego instytucje polityczne i społeczne, przez następne 265 lat. Jednym ze środków podjętych przez shogunat Tokugawa w ceu zachowania w stanie nienaruszonym struktury społeczno-politycznej stworzonej przez Ieyasu była drastyczna decyzja odcinająca Japonię od świata zewnętrznego, podjęta w 1639 roku.
     Pierwsi przybysze z Zachodu dotarli do wybrzeży Japonii w poprzednim stuleciu, w okresie Muromachi. W 1543 roku, na małej wyspie w południowo-zachodniej Japonii wylądowali portugalscy kupcy, przywożąc ze sobą broń palną. Kilka lat później w ich ślad poszli misjonarze jezuiccy ze świętym Franciszkiem Ksawerym na czele, a także grupy Hiszpanów. Na ziemi japońskiej osiedlili się ponadto kupcy holenderscy i brytyjscy. Napływ Europejczyków miał doniosły wpływ na życie w Japonii. Misjonarze dokonali wiele aktów nawrócenia, zwłaszcza na południu kraju. Shogunat zdał sobie sprawę z tego, że chrześcijaństwo może się stać równie niebezpieczne, co broń palna, która wraz z nim pojawiła się w Japonii. Chrześcijaństwo zostało więc ostatecznie objęte ścisłym zakazem. Shogunat Tokugawa zabronił też wstępu na wyspy japońskie wszystkim cudzoziemcom, z wyjątkiem nielicznych kupców holenderskich, którym zresztą było wolno przebywać tylko na małej wysepce Dejima koło Nagasaki, garści Chińczyków żyjących w Nagasaki, a także rzadkich wysłanników królewskich koreańskiej dynastii Lee. Przez dwa i pół wieku ludzie ci byli jedynym źródłem kontaktu Japonii ze światem zewnętrznym. To właśnie dzięki kupcom z wyspy Dejima japońscy uczeni opanowali podstawy zachodniej medycyny i innych nauk w długim okresie izolacji kraju.
     Na przełomie XVIII i XIX wieku Japonia znalazła się pod rosnącą presją otwarcia swych wybrzeży dla przybyszów z zewnątrz. W kraju natomiast, sztywna struktura społeczno-polityczna stworzona przez Ieyasu zaczęła odczuwać skutki napięć wynikających z zachodzących przemian. W 1853 r. amerykański komandor Matthew C. Perry wpłynął do Zatoki Tokijskiej na czele eskadry złożonej z czterech okrętów. Po roku zawinął tam ponownie i tym razem udało mu się nakłonić Japończyków do zawarcia układu o przyjaźni ze swym krajem. Podobne układy zawarto następnie z Rosją, Wielką Brytanią i Holandią. W ten oto sposób Japonia powróciła na międzynarodową arenę. Cztery lata później układy te zastąpiono międzynarodowymi traktatami handlowymi; podobny traktat zawarła Japonia z Francją. Wydarzenia te wzmogły presję prądów społeczno-politycznych podważających podstawy ustroju feudalnego.
     Okres wielkich niepokojów trwał około dzieięciu lat, aż do ostatecznego upadku ustroju feudalnego shogunatu Tokugawa w 1867 roku i przywrócenia pełni władzy cesarzowi w ramach Restauracji Meiji w roku 1868.

BIBLIOGRFIA