Ukiyoe (trad.: ukiyo-e) czyli "obrazy przeplywajacego swiata", to rodzaj malarstwa i drzeworytu japonskiego funkcjonujacy w swej typowej formie od polowy XVII wieku do poczatku ery Meiji (1868). Ukiyoe bylo plastycznym srodkiem wyrazu spolecznosci "przeplywajacego swiata" (ukiyo), powstajacym w obrebie dzielnic rozrywki najwiekszych miast japonskich epoki Edo (1600-1867). Drzeworyt, obok popularnej literatury kibiyoshi i teatru kabuki stanowil jeden z trzech zasadniczych filarów kultury ukiyo.

Technika wykonywania drzeworytu monochromatycznego pojawila sie w Japonii przypuszczalnie w VIII wieku za posrednictwem warsztatów koreanskich i stosowana byla przede wszystkim do druku tekstów i wizerunków buddyjskich. Z czasem zaczeto ja stosowac takze do druku literatury edukacyjnej, popularnej i pornograficznej. Okolo polowy XVII wieku zaadoptowana zostala do druku pamfletów i reklam teatru kabuki oraz popularnych ksiazek ilustrowanych ukazujacych Yoshiwara, dzielnice rozkoszy w Edo (ob. Tokio). Byly to monochromatyczne publikacje, czesto recznie barwione. Poczatek gatunku wiaze sie z dzialalnoscia anonimowego artysty okreslanego w pózniejszej literaturze przedmiotu jako Mistrz Kambun, tworzacego okolo 1660. Termin ukiyoe po raz pierwszy pojawil sie dopiero w 1682 w powiesci Koshoku ichidai otoko, Doskonaly kochanek, której autorem byl popularny podówczas pisarz i poeta Ihara Saikaku. Pierwszym autorem wlasciwego drzeworytu wielobarwnego, tzw. nishikie, byl Suzuki Harunobu dzialajacy w latach 1765-1770. Zloty wiek ukiyoe przypada w erach Tenmei (1781-1789) i Kansei (1789-1804), kiedy tworzyli m.in. Kiyonaga, Utamaro, Eishi i Sharaku. Okres schylkowy (do 1868) zaznaczaja dokonania szkoly Toyokuni oraz dzialalnosc Hokusai i Hiroshige. Choc drzeworyty w tej samej technice wykonywane sa do dzis, rozwój gatunku zamyka sie z upadkiem kultury ukiyo wraz ze schylkiem epoki Edo. Drzeworyty wykonywane w czasach Meiji (1868-1912) i pózniejsze okreslane sa juz nazwa hanga (jap. drzeworyt).