ORGANY WŁADZY RZECZPOSPOLITEJ POLSKIEJ - PREZYDENT
Prezydenci po 1989 roku:
Prezydent jest jednoosobowym organem wykonawczym państwa.
W konstytucji jest określony jako najwyższy przedstawiciel Rzeczpospolitej Polskiej, gwarantuje ciągłość władzy państwowej, stoi na straży suwerenności, bezpieczeństwa państwa oraz nienaruszalności i niepodzielności terytorium. Oznacza to, że jest głową państwa.
Rola prezydenta w państwie
Wybór i odwołanie prezydenta
Prezydent jest wybierany na 5-letnią kadencje w wyborach powszechnych, tajnych, równych, bezpośrednich i większościowych.
Ta sama osoba może pełnić tę funkcję tylko dwa razy.
Czynne prawo wyborcze w wyborach prezydenckich przysługuje osobom pełnoletnim, posiadającym polskie obywatelstwo, a bierne osobom, które w dniu wyborów ukończyły 35 lat i korzystają z pełni praw wyborczych.
Kandydata na prezydenta zgłasz conajmniej 100tys. obywateli.
Prezydentem zostaje kandydat, który otzrymał więcej niż polowę ważnych głosów.
Każdy obywatel ma prawo wnieść protestprzeciwko ważności wyborów.
Kadencja rozpoczyna się w dniu złożenia przez niego przysięgi przed Zgromadzeniem Narodowym.
Kadencja prezydenta może ulec skróceniu.
| Uprawnienia względem parlamentu | zarządzanie wyborów i zwoływanie pierwszego posiedzenia obu izb inicjatywa ustawodawcza prawo weta zawieszającego wobec ustaw parlamentu podpisywanie ustaw i ich ogłaszanie prawo skrócenia kadencji sejmu, gdy nie uda mu się wyłonić rządu lub nie uchwali budzetu w wyznaczonym terminie występowanie z wnioskiem do sejmu o powołanie prezesa Narowowego Banku Polskiego prawo zwracania się do Trybunału Konstytucyjnego z wnioskiem o zbadanie zgodności ustawy z konstytucją | |
| Uprawnienia względem Rady Ministrów | powołanie rządu dokonanie zmian w rządzie na wniosek premiera zwołanie w sprawach szczególnej wagi Rady Gabinetowej wystąpienie z wnioskiem do sejmu o pociągnięcie czlonka Rady Ministrów do odpowiedzialności przed Trybunałem Stanu | |
| Uprawnienia względem władzy sądowniczej | powolanie sędziów na wniosek Krajowej Rady Sądownictwa powołanie prezesów Naczelnego Sadu Administracyjnego, Sadu Najwyższego, Trybunału Konstytucyjnego oraz jednego członka Krajowej Rady Sądownictwa | |
| Uprawnienia w zakresie spraw zagranicznych | reprezentoanie państwa w stosunkach zagranicznych reatyfikowanie i wypowiadanie umów międzynarodowych mianowanie i odwoływanie przedstawicieli Polski w innych państwach lub przy organizacjach międzynarodowych | |
| Zwierzchnictwo nad silwmi zbrojnymi i obronnością | w czasie pokoju sprawowanie wladzy za pośrednictwem ministra obrony (jako najwyższy zwierzchnik sił zbrojnych) w sytuacji zagrożenia zarządzenie powszechnej lub częściowej mobilizacji wydanie decyzji o użyciu sił zbrojnych dla obrony kraju zarzadzanie wprowadzenia stanu wyjątkowego, gdy nie może tego uczynić parlament | |
| Tradycyjne uprawnienia | nadawanie obywatelstwa polskiego nadawanie orderów i odznaczeń prawo łaski nadawanie tytułów profesorskich |